چرا سیگاری‌ها سیگار را دوست دارند؟ این سئوالی است که شاید بسیاری از سیگاری‌ها هم پاسخ مشخص یا حداقل علمی برای آن نداشته باشند، اما واقعیت این است که ماده موثر سیگار یعنی نیکوتین، پس از جذب در بدن و ورود به مغز، سبب تحریک ترشح گروهی از انتقال‌دهنده‌های شیمیایی عصبی در مغز می‌شود.
این مواد همان موادی هستند که در راس آنها بتا‌اندورفین یا همان هورمون ضد درد طبیعی بدن، دوپامین و سروتونین یا همان ماده لذت و سرخوشی قرار دارند.
به همین دلیل با ترشح این مواد، فرد به صورت کوتاه‌مدت احساس خوبی پیدا می‌کند. هرچند با از بین رفتن تأثیر مواد ذکر شده، این حالت نیز از بین می‌رود و احساس نیاز مجدد به نیکوتین پدیدار می‌شود.
افراد سیگاری معمولاً به فرایند روشن کردن و دود کردن سیگار به عنوان یک زنگ تفریح می‌نگرند.
فرصتی که به آنها اجازه می‌دهد با فشار‌های محیط اطرافشان کنار بیایند. مانند هر فعالیت دیگری کشیدن سیگار می‌تواند برای دقایقی شما را از دردسرها و نگرانی‌های زندگی خلاص کند.
در ادامه این مقاله نتایج تحقیقات صورت گرفته درباره اثرات مثبت و منفی سیگار و نیکوتین بر سلامت را با شما مخاطبان عزیز مجله گزنه به اشتراک می گذاریم.
تاثیر مثبت نیکوتین بر حافظه!
بر اساس تحقیقاتی که توسط گروهی از محققان دانشگاهی انجام شده است، استفاده از چسب‌های حاوی نیکوتین که بسیاری از افراد برای ترک سیگار از آن استفاده می‌کنند، می‌تواند راهکار مؤثری برای جلوگیری از ابتلا به اختلالات شناختی و همچنین ابتلا به آلزایمر در سالمندی باشد.
بسیاری از افرادی که در میانسالی دچار اختلالات شناختی شده‌اند، در میانسالی به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند البته این یافته‌ها به این معنی نیست که نیکوتین می‌تواند داروی مناسبی برای جلوگیری از زوال عقل و فراموشی باشد.
بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیقات، تنها در افرادی که نشانه‌های اولیه از اختلالات شناختی را دارند، می‌توان به‌کمک این راهکار احتمال زوال عقل را در سنین بالاتر کاهش داد.
البته افرادی که بتازگی دچار فراموشی می‌شوند نباید با شنیدن این خبر شروع به کشیدن سیگار یا استفاده از برچسب‌های نیکوتینی کنند، زیرا کشیدن سیگار تهدیدی علیه سلامت است و استفاده از نیکوتین به عنوان دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
به نظر می‌رسد لازم است تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود تا درباره تاثیر استفاده از نیکوتین در بلندمدت به یافته‌های قابل قبولی دست یافت.
نیکوتین گیرنده‌های مغزی را که در تمرکز و حافظه نقش دارد، تحریک کرده و به عنوان یک محافظ در برابر آسیب‌هایی که سلول‌های عصبی را مورد تهدید قرار می‌دهد، عمل می‌کند. در افرادی که به آلزایمر مبتلا می‌شوند بسیاری از این گیرنده‌ها آسیب می‌بیند.
به هر حال، اگر شما از جمله افرادی هستید که سیگارتان را ترک کرده‌اید، نباید با شنیدن این خبر از تصمیمی که گرفته‌اید، احساس ندامت کنید.
اگرچه نیکوتین توانمندی‌های ذهنی را افزایش می‌دهد و موجب بهبود فرآیند پردازش اطلاعات می‌شود، اما سیگار از بسیاری جهات دیگر سلامت‌تان را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
به گفته محققان، در افرادی که هیچ علائم و نشانه‌ای از زوال عقل و ابتلا به اختلالات شناختی دیده نمی‌شود، نیکوتین هیچ تاثیری بر بهبود عملکرد مغز و حافظه ندارد.
در این افراد مصرف بیش از اندازه فرآورده‌های نیکوتینی زمینه‌ای مناسب برای ابتلا به انواع مختلفی از بیماری‌ها را فراهم کرده و تهدیدی علیه سلامت است.
ممکن است با انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه، دانشمندان بتوانند به راهکارهایی برای چگونگی استفاده از نیکوتین به عنوان دارویی برای به تاخیرانداختن کاهش قدرت حافظه یا تغییر در روند پیشرفت بیماری‌هایی مانند آلزایمر دست یابند.
جهش در DNA با مصرف سیگار
محققان گفته‌اند ارتباط مستقیمی بین تعداد سیگارهایی که در طول عمر فرد سیگاری استعمال می‌شود با تعداد جهش‌هایی وجود دارد که در DNA او پدید می‌آید.
گروهی از دانشمندان مکانسیم متفاوتی را که ناشی از اثرات دود سیگار بر جهش سلولی می‌شود بررسی کردند و علاوه بر آن‌که متوجه این ۱۵۰ جهش شدند، دریافتند استعمال یک بسته یا ۲۰ نخ سیگار به مدت یک سال می‌تواند همچنین ۹۷ جهش سلولی در حنجره و ناحیه صدا، ۳۹ جهش در حلق یا قسمت بالای گلو، ۲۳ جهش در دهان، ۱۸ جهش در مثانه و ۶ جهش نیز در کبد ایجاد کند.
«لودمیل الکساندروف» از آزمایشگاه ملی لوس‌آلاموس گفت: قبل از این، ما شواهد اپیدمیولوژیک درباره ارتباط سیگار کشیدن با سرطان یافته بودیم اما اکنون توانسته‌ایم تغییرات مولکولی در DNA را نیز به دلیل مصرف سیگار مشاهده کنیم.
در این پژوهش محققان بیش از ۵ هزار تومور و سرطان افراد سیگاری را با افرادی مقایسه کردند که هرگز سیگار نکشیده اما به سرطان مبتلا شده بودند.
آنها نشانه‌های خاصی از آسیب را فقط در DNA افراد سیگاری مشاهده کردند و با شمارش هر یک از جهش‌های رخ‌داده در انواع مخلف تومورهای سرطانی به این یافته‌ها دست پیدا کردند.
به گفته محققان، بیشترین آسیب در اندام‌هایی مانند ریه دیده می‌شد که با استعمال دخانیات تماسی مستقیم داشتند؛ اما مناطق دیگر بدن نیز به واسیه کشیدن سیگار دچار آسیب‌های غیر مستقیم شده بود.
همچنین بخوانید: جویدن آدامس چه تاثیری بر بدن ما می گذارد؟
مشکلات نورولوژیکی
از طرفی دیگر، نتایج مطالعاتی دیگر در مورد سیگار نشان می دهد که نیکوتین موجود در سیگار در مدت کمتر از ۸ ثانیه بعد از استنشاق به مغز می رسد.
از آنجائیکه ساختار شیمیایی آن تقلید از یک انتقال دهنده عصبی موسوم به استیل کولین است، نیکوتین چندین گیرنده خاص را که حرکات عضلانی، حافظه، تنفس و تحریک پذیری عصبی را کنترل می کند، تحریک می نماید.
همچنین، نیکوتین از طریق تغییر در نوراپی نفرین و اپی نفرین، توانایی زیستی دوپامین، بتا اندورفین، آرژینین، وازوپرسین، کورتیزول و هورمون آدرنوکورتیکوتروفیک، بر عملکردهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی تاثیر می گذارد و منجر به نابودی مجموعه ای از واکنش های شیمیایی، پاسخ های عصبی و رفتار می شود.
«مانع خون مغزی» (BBB) یک سد امنیتی است، که با ایجاد حلقه ای در اطراف مغز از ورود مواد ناخواسته از طریق خون به مغز جلوگیری می کند.
سیگار کشیدن با آسیب به BBB، ریسک بسیاری از مشکلات نورولوژیکی نظیر سکته، بیماری ایسکمیک عروق کوچک و زوال عقل عروقی را افزایش می دهد.
سیگار کشیدن موجب آغاز مجموعه ای از فرآیندهای اکسایشی و التهابی همراه با گونه های اکسایشی به شدت واکنشی می شود که نتیجه آن، آسیب نورولوژیکی بوده که می تواند منجر به بیماری آلزایمر، ام اس و نابودی پیشرونده نورولوژیکی شود.
در طول بارداری، رشد مغز جنین می تواند تحت تاثیر سیگار استنشاق شده توسط مادر قرار گیرد. در نتیجه با توقف واکنش سلول T و همچنین دندریت ها و ماکروفاژها، سیستم ایمنی اسیب می بیند.
سیگار کشیدن بر موادشیمیایی مغز مرتبط با اضطراب و تندرستی تاثیر می گذارد. محققان اثبات کرده اند که بین میزان اضطراب و مصرف نیکوتین ارتباط وجود دارد.
نیکوتین موجب ایجاد افسردگی شده و آسیب جدی به توانایی های شناختی، یادگیری، و عملکردهای حافظه می رساند که در بلندمدت ریسک زوال عقل را افزایش می دهد.
همچنین بخوانید: درباره ویتامین E و مسمومیت ناشی از آن چه می دانید؟
کلام آخر
به طورکلی حقیقت آشکار این است که سیگار کشیدن علت اصلی مرگ های زودهنگام است.
بد نیست برای دانستن مضرات سیگار از سخنان دکتر “دیوید برانس” پروفسور دانشگاه پزشکی سن‌دیه‌گو در ایالت کالیفرنیای آمریکا کمک بگیریم:
“مصرف سیگار تقریباً به همه بخش‌های بدن انسان آسیب می‌رساند. سبب آسیب به قلب و رگ‌های خونی می‌شود. منجر به ایجاد سرطان‌هایی ازجمله سرطان‌های دهان، لب، زبان، تارهای صوتی، معده، لوزالمعده، مثانه، کلیه و همچنین سرطان خون می‌شود.
علاوه بر این‌ها مصرف سیگار باعث صدمات مضاعف به ریه‌ها می‌شود و می‌تواند منجر به ایجاد بیماری مزمن انسدادی ریه‌ها (COPD) شود.
همچنین، سیگار باعث آسیب به استخوان‌ها می‌شود، روند تولید و بازسازی استخوان را با تأخیر مواجه می‌کند و سبب بیماری پوکی استخوان یا همان استئوپروز می‌شود.
تأثیر سیگار روی پوست هم به صورت ایجاد چین و چروک‌های پوستی هست. می‌توان گفت تأثیر کشیدن منظم سیگار این است که تقریباً به تمام ارگان‌های بدن آسیب می‌رساند.”
گرچه دستاورد تحقیق بر روی نیکوتین بسیار جالب و شگفت‌انگیز است، اما همه ما نیکوتین را به عنوان قاتل بزرگ انسان‌ها می‌شناسیم و پذیرفتن ویژگی های مثبت درباره آن تا حدودی دور از ذهن است.
همچنین سیگار عامل ابتلا به بیماری های مرگبار نظیر سرطان ریه، بیماری قلبی ایسکمیک، بیماری انسداد ریه، آرتروز رماتوئید، دیابت، و دژنراسیون ماکولا چشم است.
